Oświetlenie zewnętrzne odgrywa konkretną rolę w przypadku różnych scenerii i miejsc, w których je wykorzystujemy. W mieście zachęca nas do nocnego życia, zabawy i odpoczynku na zewnątrz. Spełnia również cele kulturowe i handlowe. Firmy i instytucje kulturalne eksponują swoje fasady światłem, pomagając w ten sposób zorientować się w teranie a równocześnie architektura budynków atrakcyjniej prezentuje się w przestrzeni publicznej.

W ten sposób można powiedzieć, że budynki określają różne punkty orientacyjne w przestrzeni. Tworząc nocną scenerię miast, placów, skwerów etc. Oświetlenie punktów architektonicznych jak mosty, ścieżki, przejścia zapewniają łatwiejszy i bezpieczniejszy dostęp dla pieszych.

Rys historyczny

Projektowanie oświetlenia na zewnątrz pozwala nam w sposób bezpieczny funkcjonować po zmroku. Bezpieczeństwo to nie dotyczy tylko poruszania bez wypadku ale również daje nam poczucie bezpieczeństwa fizycznego przed atakiem. Dobrym przykładem może być tutaj wszechobecne poruszenie kiedy w trakcie wysokich rachunków za prąd miasta postanowiły zaoszczędzić poprzez wcześniejsze gaszenie latarni.

Nasze poczucie bezpieczeństwa w takiej sytuacji malało czasami do tego stopnia, że nie podejmowaliśmy tego ryzyka by wychodzić na zewnątrz po zmroku. Światło od wieków działało na tej samej zasadzie. Zanim dotarliśmy do momentu, w którym światło sztuczne stało się codziennością, dopasowywaliśmy swój rytm dnia do obecności światła. Czy to w postaci słońca, księżyca czy gwiazd. Każde z tych naturalnych źródeł światła zapewniało bezpieczeństwo lub nawigowało.

Współczynnik IP, IK

Stopień ochrony IP jest międzynarodowym standardem (IEC 60529) służącym do określania stopnia ochrony lub szczelności obudowy urządzenia elektrycznego przed ingerencją ciał stałych, wody i pyłu, a także przed niezamierzonym dotknięciem urządzeń znajdujących się w obudowie. Klasyfikacja IP jest zgodna z normą EN 60529.

Kod współczynnika IP składa się z dwóch charakterystycznych cyfr:

- pierwsza - stopień ochrony użytkownika przed dostępem do części niezabezpieczonych oraz odporność na penetrację ciał stałych

‍

- druga - stopień zabezpieczenia przed wnikaniem wody

‍

W zależności od tego w jakim miejscu planujemy zastosować oprawy, musimy właściwie dobrać współczynnik IP oprawy. Najmniejszym możliwym współczynnikiem jaki możemy wykorzystać do oświetlenia zewnętrznego jest IP23 - w przypadku opraw natynkowych i podtynkowych montowanych w zadaszeniu.

Wymagania dotyczące odporności na zewnętrzne uderzenia mechaniczne są podane w normie EN 50102. Dwie cyfry kodu IK opisują kolejne stopnie wytrzymałości:

od 0 – brak ochrony,

do 10 – odporność na uderzenie o energii 20 J.

Stopień 10 odpowiada uderzeniu stalowego młota lub kuli o masie 5 kg spadającego na obudowę z wysokości 40 cm.

‍

‍

Zanieczyszczenie światłem

‍

DarkSky

‍

Wśród naturalnych źródeł światła wyróżniamy - słońce i księżyc. Oddziałują one nie tylko na nasze organizmy i życie czy rytm dobowy ale również zwierząt i mikroorganizmów - takich jak owady.

Po zmroku światło emitowane przez Księżyc pomaga zwierzętom w nawigacji. Cykl zmiany światła i ciemności, kierunek z jakiego pada światło to również czynniki determinujące życie organizmów.

Sztuczne światło [szczególnie to z dużą dawką światła niebieskiego] przyciąga zwierzęta i owady. Może więc wyraźnie zaburzyć naturalny rytm życia. Konsekwencją wykorzystywania takich źródeł może być: wpływ na rozród zwierząt i owadów jak również może prowadzić do śmierci niektórych gatunków. Dlatego projektując oświetlenie zewnętrzne, musimy przyłożyć dużą uwagę do tego aby nie zaburzało ono naturalnego cyklu.

Zasady dotyczące ekologicznego oświetlenia:

- Wykorzystujmy oświetlenie tam gdzie jest ono naprawdę niezbędne do bezpiecznego poruszania się po zmroku lub do wykonywania konkretnych zadań

- Starajmy się kierować źródła światła w konkretne miejsca, które mają zostać oświetlone. Unikajmy rozproszonego światła, które zalewa całą przestrzeń dookoła

- Nie próbujmy zrobić sobie dnia nocą. Po zmroku zarówno nasze oczy jak i cały nasz organizm nie wymaga korzystania ze światła o dużym natężeniu.

- Jeżeli potrzebujemy zastosować oświetlenie w miejscach, które są położone blisko naturalnych środowisk zwierząt lub mikroorganizmów - starajmy się korzystać ze światła, które jest najbliżej gruntu jak to możliwe

- Korzystajmy ze źródeł światła, które mają jak najmniejszy udział pasm światła niebieskiego. Spowoduje to, że zwierzęta nie będą miały problemu z nawigowaniem.

- Ważnym aspektem oświetlenia zewnętrznego jest ich szczelność. Nie tylko ze względu na warunki pogodowe ale również ze względu na możliwość przedostania się owadów do wewnątrz oprawy. Źródła światła zakryte szkłem lub przesłoną sprawdzą się tutaj fantastycznie.

- Zwróćmy uwagę na temperaturę powierzchni lampy - im chłodniejsza tym bezpieczniejsza dla organizmów. Źródła światła LED odpowiednio odprowadzające ciepło, nie będą się mocno nagrzewać.

‍

Bug Saver - BEGA

‍

Oprawy opracowane na potrzeby wydajnego oświetlenia zarówno  w środowisku miejskim, jak i zbliżonym do naturalnego. Takie oświetlenie zwiększa poczucie bezpieczeństwa ludzi, a dodatkowo chroni zwierzęta nocne.

Elastyczność w zakresie temperatury barwowej i natężenia światła pozwala wkomponować przysłonięte światło

w otoczenie o różnych porach, bez zakłócania naturalnej równowagi. Bezpieczne oświetlenie terenu pozostaje przy tym podstawowym elementem projektu oświetlenia.

Duży plus:

- W celu ochrony zwierząt aktywnych nocą barwę światła o temperaturze 3000 kelwinów można przełączać na barwę o odcieniu bursztynu

- Mocno zredukowany udział światła niebieskiego w odcieniach bursztynu znacznie słabiej przyciąga owady

- Efekt ten wzmaga dodatkowo redukcja natężenia światła w godzinach nocnych

- Mniejsza ilość światła rozproszonego zapobiega niepotrzebnemu rozświetlaniu nocnego nieba

- Świat flory i fauny ulega znacznie mniejszemu zaburzeniu

Link do pełnego artykułu: https://www.bega.com/pl-pl/wiedza/lighting-theory/odpowiedzialne-oswietlenie-zewnetrzne/bega-bugsaver/